Lees het gehele artikel hier - 23 Februari 2019
Door Arjan Widlak van de Kafkabrigade
De techniek van regelgeving
Wietse en zijn kompanen zien in bijna elke verspilling een onderneming. En regenwater is daar een voorbeeld van. Dus dachten zij: Waarom maken we er geen bier van? Want regenwater spoelen we nu het riool in, wat zuivering van het rioolwater moeilijker maakt. Rioolwaterinstallaties werken het beste met vies water. En regenwater is zuiver water. Laten we er bier van maken, zodat elke slok, een slok bewustwording is.
En om te laten zien dat het kan, zijn ze het zelf gaan doen. En het is betekenisvol, want niet alleen vang je het regenwater op, je bespaart ook het water dat tijdens de productie wordt gebruikt.
Het initiatief verscheen in beleidsstukken en ze ontvingen prijzen. Maar Wietse wil geen innovatieprijs. Hij wil weten wat hij moet doen om dit grootschalig te mogen doen.
En dat bleek een ontdekkingstocht op zichzelf voor Wietse. Consumptieartikelen worden gemaakt uit drinkwater. En drinkwater kan gemaakt worden van grondwater of oppervlaktewater. Maar wie hemelwater opvangt voordat het de grond raakt, heeft geen oppervlaktewater. Wanneer mag je er dan bier van maken?
Het bleek niet te lukken om de regels aan te passen. Een filtersysteem vraagt om certificering en het is niet duidelijk wanneer dat goed genoeg is. Nu onderzoekt Wietse of ook het brouw proces zelf niet gezien kan worden als filterproces. Want tijdens het brouwen wordt water gekookt, door hop en korrels geperst en gegist. Kan het eindresultaat, het bier, niet worden getest op geschiktheid voor consumptie?
Een structureel gebrek aan duidelijkheid is een typisch probleem voor ondernemers in de circulaire economie. In wetten en regels schrijven we vaak middelen en definities die eigenlijk arbitrair zijn voor – bijvoorbeeld – voedselveiligheid.
We doen alsof er maar één juiste oplossing is of alsof we de wereld kunnen overzien. Dat maakt het de innovatieve ondernemer niet makkelijk.
Maar je kunt belangrijke regels voor de veiligheid ook anders opschrijven: als een prestatiestandaard. Dat is een meetbare eis, zonder te beschrijven hoe dat moet. Bij een rem heb je het niet over een hand- of trommelrem, maar over de eis om binnen vijf meter stil te staan. Een rem, dat is wat daar voor zorgt. Dat schept ruimte voor innovatie.
Sterker, misschien moeten we dit wel als criterium verbinden aan de regelgeving zélf. Dat maakt het werk van beleidsambtenaren niet makkelijker, maar wel interessanter en we sturen veel minder innovatieve ondernemers het bos in.